Τα ιατρικά μηχανήματα είναι όργανα, συσκευές, εργαλεία και μηχανήματα, τα οποία χρησιμοποιούνται για την πρόληψη, τη διάγνωση, την παρακολούθηση και τη θεραπεία μιας ασθένειας ή ενός τραυματισμού καθώς και για εξετάσεις στα πλαίσια φυσιολογικών διαδικασιών. Λόγω της σύνθετης δομής τους και της χρήσης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών μέσων, η χρήση τους ελλοχεύει κινδύνους τόσο για τους ασθενείς όσο και για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Γι’ αυτό το λόγο, όλα τα ιατρικά μηχανήματα διέπονται από αυστηρές προδιαγραφές ασφαλείας και υπόκεινται σε τακτικούς ελέγχους που διασφαλίζουν την απρόσκοπτη λειτουργία τους.
Οι κίνδυνοι στα ιατρικά μηχανήματα και οι επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη υγεία
Ένα μεγάλο ζήτημα στην αξιοποίηση μηχανημάτων στην ιατρική πράξη είναι η ορθή χρήση τους από το προσωπικό. Η κατάρτιση του προσωπικού, ωστόσο, αφορά τις προδιαγραφές ασφαλείας της λειτουργίας των ιατρικών μονάδων και όχι των ιατρικών μηχανημάτων. Όσον αφορά στα ιατρικά μηχανήματα, οι κατασκευαστές τους πρέπει να τηρούν συγκεκριμένα πρωτόκολλα που εκμηδενίζουν όσο το δυνατόν την πιθανότητα φωτιάς, την ξαφνική παύση λειτουργίας, τα μηχανικά προβλήματα και τις ηλεκτρικές παρεμβολές.
Η εξάλειψη της πιθανότητας τέτοιων περιπτώσεων είναι κομβικής σημασίας, αφού τόσο οι λάθος χειρισμοί όσο και τα ελαττώματα στον ιατρικό εξοπλισμό μπορεί να έχουν ολέθριες συνέπειες στον ασθενή. Συγκεκριμένα, ανάλογα και με το είδος της ιατρικής πράξης που επιχειρείται, η μη φυσιολογική λειτουργία του μηχανήματος ενδέχεται να οδηγήσει σε τραυματισμούς, εγκαύματα, παύση της καρδιακής λειτουργίας, αναπνευστικά προβλήματα και βλάβες στο νευρικό σύστημα του ατόμου.
Κατηγοριοποίηση των ιατρικών μηχανημάτων με βάση τα πρότυπα ασφάλειας και προστασίας
Συνεπώς, οι αυστηρές προδιαγραφές ασφαλείας είναι επιτακτικές, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να είναι το ίδιο αυστηρές σε όλα τα μηχανήματα, αφού κάθε κατηγορία έχει διαφορετικές ανάγκες και απαιτήσεις. Έτσι, ιδιαίτερη σημασία αποκτά και η αποδοτική κατηγοριοποίηση των μηχανημάτων, ώστε κάθε ομάδα να παρουσιάζει ομοιογένεια και οι καθορισμένες προδιαγραφές ασφαλείας να ανταποκρίνονται σε όλα τα είδη του συγκεκριμένου εξοπλισμού.
Σε πρώτο στάδιο, ο ιατρικός εξοπλισμός διακρίνεται σε κλάσεις. Κάθε κλάση έχει συγκεκριμένη μέθοδο αποφυγής των ηλεκτρικών, ηλεκτρονικών και μηχανικών δυσλειτουργιών. Για παράδειγμα, για την αποφυγή του ηλεκτρικού σοκ χρησιμοποιούνται παραδεκτώς οι μέθοδοι της απλής ή της διπλής μόνωσης, της προστατευμένης γείωσης ή της αποφυγής τάσεων υψηλότερων από τη χαμηλότερη τάση ασφαλείας. Σε επόμενο στάδιο, τα ιατρικά μηχανήματα μέσα σε μία κλάση χωρίζονται σε διάφορους τύπους ανάλογα με το βαθμό προστασίας που προσφέρει κάθε μέθοδος.
Έλεγχοι των ιατρικών μηχανημάτων
Οι έλεγχοι είναι απαραίτητοι, για να προληφθεί πιθανή βλάβη στον ιατρικό εξοπλισμό και να γίνει η τακτική διαδικασία συντήρησης. Οι έλεγχοι ρουτίνας είναι έλεγχοι που μπορούν να διενεργηθούν συχνά, καθώς δεν επιβαρύνουν το μηχάνημα, αλλά παρέχουν ορισμένους δείκτες για την ασφαλή λειτουργία του. Από την άλλη, οι έλεγχοι τύπου μηχανήματος μπορούν να γίνουν σε κάθε μηχάνημα μόνο μία φορά, καθώς το υποβάλλουν σε ιδιαίτερα σχολαστικές μετρήσεις και σε ακραίες συνθήκες, ώστε να δουν πώς συμπεριφέρεται. Με αυτόν τον τρόπο, λαμβάνονται αντιπροσωπευτικά δείγματα που καθορίζουν τη συμπεριφορά όλης της κλάσης των μηχανημάτων.
